Saturday, July 13, 2019

İstanbul'un ortasındaki 1629 yaşındaki Latince kitabe




Günümüzde Sultanahmet meydanı olarak bilinen meydan evveliyatta antik zamanların stadyum sporlarından at arabası yarışlarının yapıldığı bir hipodromdu. (  Yun. Hippodromos = hippos (at) + dromos(yarış pisti)  )



Bu hipodromu imparator Büyük Konstantin (d. ~280 c. 312 v. 337) Byzantion şehrini imar edip imparatorluğun doğudaki başkenti yaptığı zaman inşa ettirmişti. hipodromun orta kısmında da zamanla çeşitli imparatorların imparatorluğun farklı köşelerinden getirdikleri nadide sanat eserleri, mimari parçalar yer almaktadır. Bunlardan günümüze kalan üç parçadan en mühimi, imparator Theodosius (d.347 c.379 v.395) zamanında dikilen, Mısır'daki Karnak mabedinden getirilen bir obelisktir. Bu obelisk MÖ 15.asırda yaşamış Firavun III. Tutmosis'in faaliyetlerini ve tanrıya yakarışlarını ihtiva eder. Obeliskin mermer kaidesinde, saraya bakan  yüzünde Latince bir kitabe yazılıdır. Diğer tarafında ise Grekçe bir kitabe yazılıdır. Latince imparatorluk lisanıydı ve Batı'da konuşuluyordu. İmparatorluğun Doğu tarafında ise Grekçe konuşuluyordu.


Latince kitabe nazım olarak 200 tonluk taşın dilinden şöyle söyler:

DIFFICILISQVONDAMDOMINISPARERESERENIS
IVSSVSETEXTINCTISPALMAMPORTARETYRANNIS
OMNIATHEODOSIOCEDVNTSVBOLIQVEPERENNI
TERDENISSICVICTVSEGODOMITVSQVEDIEBVS
IVDICESVBPROCLOSVPERASELATVSADAVRAS



Okunuşunu şuradan dinleyebilirsiniz:  



Türkçe tercümesi de yaklaşık olarak şöyle:

Tiranları imha eden ve onlara palmiye yaprakları taşıtan yüce efendime itaat etmekle emr olunmuştum lakin onlara zorluk çıkarttım. Fakat yeryüzündeki herkes Theodosius ve onun ebedî soyuna itaat etmeye mecburdur. Böylelikle ben de vali Proclos'un emrinde 30 günde uysallaştım ve nihayet mağlup olup göğe doğru yükseldim.


Obeliski yerine dikmek için işçiler çalışıyor


Kaidenin diğer cephelerinden bazı detaylar ise şöyle:

Üstte: İmparatorluk balkonunda İmparator Theodosius sağ yanında iki oğlu Arcadius ve Honorius, solunda yeğeni II.Valentinianus. Altta: Sadakatlerini sunan esirler



Her birini 4 atın çektiği arabalar hipodromda yarışıyorlar


İmparatorun muhafızları
İmparator, ailesi ve soylular ile yarışları seyrediyorlar.








No comments:

Post a Comment

Eyüp Sultan Camii Kitabesi

  Zehî münkâd-ı emr-i Girdigâr u zıll-i Rabbânî Ser-firâz-ı cihândârân u asrın şâh-ı devrânı Menâr-ı nûr-ı şân Sultân Selîm Hân-ı bülend-ikb...